Dưa leo là loại cây trồng phổ biến, cho thu hoạch nhanh và mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, để đạt được năng suất cao và chất lượng dưa tốt, bà con nông dân cần nắm vững kỹ thuật trồng và chăm sóc, đặc biệt là biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại dưa leo hiệu quả.
Bệnh hại thường gặp trên cây dưa leo
Dưa leo dễ bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng. Dưới đây là một số bệnh hại phổ biến trên cây dưa leo:
Bệnh do virus
Triệu chứng:
- Cây con 10-30 ngày tuổi thường bị nhiễm bệnh.
- Lá biến dạng, xoăn, vàng lốm đốm.
- Cây còi cọc, phát triển kém.
Biện pháp phòng trừ:
- Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên, nhổ bỏ cây bệnh.
- Phòng trừ côn trùng chích hút như bọ trĩ, bọ phấn trắng, rầy mềm.
Bệnh do nấm
Các loại bệnh:
- Bệnh sương mai
- Bệnh thán thư
- Bệnh phấn trắng
- Bệnh héo vàng
Biện pháp phòng trừ:
- 12-15 ngày sau trồng: Phun Amictar 250SC (10ml/bình 16 lít nước, phun 2 bình/1000m2).
- 19-22 ngày sau trồng: Phun Ridomil Gold 68WG (40g/bình 16 lít nước, phun 3 bình/1000m2).
- 30-35 ngày sau trồng: Phun Aliette 800WG (30g/bình 16 lít nước, phun 4 bình/1000m2).
Côn trùng gây hại trên cây dưa leo
Cùng với bệnh hại, côn trùng cũng là nguyên nhân chính gây thiệt hại cho vụ mùa dưa leo. Nhận biết và phòng trừ kịp thời các loại côn trùng sau đây là điều vô cùng quan trọng:
Bù lạch (Thrips palmi)
Bù lạch
Hình ảnh con bù lạch hại dưa leo
Đặc điểm:
- Cơ thể rất nhỏ, màu vàng đậm hoặc đen.
- Cánh là sợi tơ mảnh.
- Con non màu xanh vàng nhạt, không cánh.
Tác hại:
- Chích hút nhựa cây con, làm cây chùn ngọn, không vươn lóng.
- Truyền bệnh virus Cucumber Mosaic.
Biện pháp phòng trừ:
- Trồng đồng loạt, tránh gối vụ.
- Kiểm tra mộng dưa để phát hiện sớm ấu trùng.
- Tưới nước giữ ẩm cho ruộng dưa.
- Phun thuốc luân phiên các loại như Condor, Polytrin, Dragon.
Bọ dưa (Aulacophora similis)
Bọ dưa
Hình ảnh con bọ dưa hại dưa leo
Đặc điểm:
- Bọ trưởng thành màu vàng cam.
- Sâu non màu trắng ngà, đầu nâu.
Tác hại:
- Bọ trưởng thành ăn lá non, làm cây còi cọc.
- Sâu non ăn rễ và cắn gốc cây.
Biện pháp phòng trừ:
- Bắt bọ trưởng thành bằng vợt hoặc tay.
- Thu gom, tiêu hủy tàn dư cây trồng sau thu hoạch.
- Rải thuốc dạng hạt Diaphos 10G, Basudin 10H quanh gốc.
- Phun thuốc Sherpa, Dragon, Polytrin, Lorsban khi bọ trưởng thành xuất hiện.
Bọ rùa 28 chấm (Epilachna vigintioctopunctata)
Đặc điểm:
- Hình bán cầu, màu nâu đỏ hoặc vàng, trên lưng có 28 chấm đen.
- Ấu trùng màu vàng nhạt, có gai nhọn.
Tác hại:
- Ăn biểu bì lá, chừa lại màng mỏng.
- Ăn quả non, tạo thành những lỗ nông.
Biện pháp phòng trừ:
- Ngắt bỏ lá bị hại và lá có nhộng.
- Vệ sinh đồng ruộng, tiêu diệt ký chủ phụ.
- Phun thuốc khi cần thiết.
Rầy mềm (Aphids)
Đặc điểm:
- Cơ thể rất nhỏ, hình quả lê, màu vàng nhạt hoặc xanh đen.
- Sống tập trung thành đám đông ở chồi non và mặt dưới lá non.
Tác hại:
- Chích hút nhựa cây, làm cây chùn ngọn, sinh trưởng kém.
- Truyền bệnh virus.
Biện pháp phòng trừ:
- Dùng tay giết rệp.
- Phun thuốc Sherpa, Pinex, Penbis, Polytrin khi rệp phát triển nhiều.
- Bảo vệ thiên địch như bọ rùa, dòi, kiến, nhện.
Ruồi đục lá (Liriomyza tryfoli)
Đặc điểm:
- Ruồi trưởng thành nhỏ, màu đen, có điểm vàng trên lưng.
- Sâu non dạng dòi, màu vàng nhạt hoặc trắng kem.
Tác hại:
- Dòi đục dưới lớp biểu bì lá, tạo thành đường hầm.
- Lá bị cháy khô, cây sinh trưởng kém.
Biện pháp phòng trừ:
- Cày bừa phơi đất, diệt cỏ dại.
- Ngắt bỏ lá bị hại nặng.
- Phun thuốc Trigard, Basudin, Malate, Polytrin khi ruồi mới xuất hiện.
Sâu đất (Agrotis ipsilon)
Đặc điểm:
- Sâu non màu xám đen hoặc nâu xám.
- Nhộng màu xám xanh đến nâu đỏ.
Tác hại:
- Cắn đứt thân cây con sát mặt đất.
- Gây hại nặng cho cây giống và cây con.
Biện pháp phòng trừ:
- Vệ sinh đồng ruộng, cày ải phơi đất.
- Dẫn nước ngập ruộng trước khi trồng.
- Bắt sâu bằng tay.
- Dùng bẫy chua ngọt để bẫy bướm.
- Xử lý đất bằng thuốc Basudin, Diaphos, Regent.
Sâu ăn tạp (Spodoptera litura)
Sâu ăn tạp
Hình ảnh con sâu ăn tạp hại dưa leo
Đặc điểm:
- Bướm màu nâu đen, cánh có hình dáng phức tạp.
- Sâu non màu xanh nhạt đến tối, có 3 vệt chạy dọc cơ thể.
Tác hại:
- Sâu non gặm nhấm lá, đục thành lỗ.
- Ăn mảng lá lớn, chừa lại gân chính.
Biện pháp phòng trừ:
- Cày bừa phơi đất, diệt nhộng.
- Ngắt bỏ ổ trứng.
- Dùng bẫy chua ngọt để diệt bướm.
- Dùng thuốc Ofunack, Penvalerate, Polytrin, Oncol, Sumicidin.
Sâu ăn lá (Diaphania indica)
Đặc điểm:
- Bướm màu nâu đen, cánh có vệt màu trắng ở giữa.
- Sâu non màu xanh lá cây nhạt, trên lưng có 2 sọc trắng.
Tác hại:
- Cuốn lá, kết lá lại với nhau và ăn phá bên trong.
- Cắn phá xơ xác lá, chừa lại gân lá.
- Cạp vỏ quả non.
Biện pháp phòng trừ:
- Thu dọn tàn dư cây trồng sau thu hoạch.
- Bắt giết sâu non và nhộng.
- Phun thuốc Olong 55WP, Cyperm, Vertimex, Sherzol, BT vào sáng sớm hoặc chiều mát.
Lời kết
Việc trồng và chăm sóc dưa leo đòi hỏi sự hiểu biết và kỹ thuật của bà con nông dân. Hy vọng những thông tin về sâu bệnh hại dưa leo và biện pháp phòng trừ trên đây sẽ giúp bà con có thêm kiến thức để bảo vệ vườn dưa của mình, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng cho vụ mùa bội thu.
Bạn đã từng gặp phải loại sâu bệnh nào khi trồng dưa leo? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
