Cách Trồng Khoai Tây: Phòng Trừ Sâu Bệnh Hiệu Quả Cho Năng Suất Cao

Khoai tây là loại cây trồng phổ biến và mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, để đạt được năng suất tối ưu, bà con nông dân cần nắm vững kỹ thuật trồng và đặc biệt là phòng trừ sâu bệnh hại khoai tây hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các loại sâu bệnh thường gặp và giải pháp phòng trừ, giúp bà con bảo vệ vườn khoai tây của mình.

Sâu hại khoai tây

Sâu hại là một trong những nguyên nhân chính làm giảm năng suất và chất lượng khoai tây. Dưới đây là một số loại sâu hại phổ biến và cách phòng trừ:

1. Bọ phấn (Bemisia tabaci)

• Đặc điểm: Bọ trưởng thành nhỏ, màu trắng, phủ lớp sáp. Sấu non màu vàng nhạt, sống tập trung ở mặt dưới lá.
• Gây hại: Hút nhựa cây, làm cây héo vàng, chết. Tiết dịch ngọt tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển. Truyền bệnh virus.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Tiêu hủy tàn dư cây trồng, luân canh với cây trồng khác họ.
  • Hóa học: Tham khảo hoạt chất Dinotefuran, Thiamethoxam (đăng ký cho cà chua) để phòng trừ.

2. Ruồi hại lá (Liriomyza sp.)

• Đặc điểm: Ruồi nhỏ màu đen. Sâu non dạng dòi, màu trắng trong, đục đường ngoằn ngoèo trên lá.
• Gây hại: Tạo vết sần sùi trên lá, sâu non đục đường hầm làm giảm khả năng quang hợp của cây.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Bón phân hữu cơ hoai mục, dùng bẫy dính màu vàng, tiêu hủy lá bị hại nặng.
  • Hóa học: Sử dụng thuốc Cyromazine (Trigard 100 SL).

3. Rệp đào hại khoai tây (Myzus persicae)

• Đặc điểm: Rệp non và rệp trưởng thành (có cánh và không cánh). Sinh sản bằng cách đẻ con.
• Gây hại: Chích hút dịch cây, làm lộc non cong queo, rụng sớm. Truyền bệnh virus. Tiết dịch ngọt tạo môi trường cho nấm bệnh phát triển.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Theo dõi vườn trồng, thu gom và tiêu hủy ổ rệp.
  • Hóa học: Sử dụng thuốc Dầu hạt bông 40% + dầu đinh hương 20% + dầu tỏi 10% (GC-Mite 70SL).

Rệp đào (Myzus persicae) gây hại trên cây khoai tây

4. Sâu khoang (Spodoptera litura)

• Đặc điểm: Bướm màu nâu vàng, sâu non màu xám tro hoặc nâu đen.
• Gây hại: Sâu non ăn lá, làm cây sinh trưởng kém.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Vệ sinh đồng ruộng, dùng bẫy chua ngọt bắt bướm, ngắt bỏ ổ trứng.
  • Hóa học: Sử dụng thuốc có hoạt chất Beta – Cyfluthrin + Chlorpyrifos Ethyl (Bull Star 262.5 EC), Cypermethrin (Cypersect 5EC).

5. Sâu xám (Agrotis ypsilon)

• Đặc điểm: Bướm màu xám đen, sâu non màu đen nâu.
• Gây hại: Sâu non cắn đứt gốc cây con, làm cây đổ rạp.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch cỏ dại.
  • Hóa học: Sử dụng thuốc Chlorantraniliprole + Thiamethoxam (Virtako 300SC).

6. Rệp sáp hại khoai tây (Pseudococcus citri Russo)

• Đặc điểm: Rệp hình bầu dục, phủ lớp sáp trắng. Rệp cái không cánh, rệp đực có cánh.
• Gây hại: Chích hút nhựa mầm khoai tây trong thời gian bảo quản, làm mầm teo khô, củ giống khô cứng.
• Phòng trừ:
  • Bảo quản khoai giống nơi khô ráo, thoáng gió.
  • Khử trùng kho chứa trước khi bảo quản.

Bệnh hại khoai tây

Bệnh hại cũng là một trong những yếu tố gây thiệt hại lớn cho người trồng khoai tây. Dưới đây là một số bệnh thường gặp và cách phòng trừ:

1. Bệnh đốm vòng (Alternaria solani)

• Triệu chứng: Vết bệnh hình tròn, màu nâu sẫm, có vòng tròn đồng tâm màu đen trên lá, thân và quả.
• Nguyên nhân: Nấm Alternaria solani.
• Điều kiện phát triển: Nhiệt độ và ẩm độ cao.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Sử dụng giống kháng bệnh, luân canh cây trồng, vệ sinh đồng ruộng.
  • Hóa học: Luân phiên thuốc Propineb (Antracol 70WP), Azoxystrobin+Difenoconazole (Trobin top 325SC), Tebuconazole + Trifloxystrobin (Nativo 750WG).

2. Bệnh héo xanh vi khuẩn (Pseudomonas solanacearum)

• Triệu chứng: Cây héo, lá không vàng, gốc thối nhũn. Củ thối, có dịch màu trắng sữa, mùi hôi.
• Nguyên nhân: Vi khuẩn Pseudomonas solanacearum.
• Điều kiện phát triển: Nhiệt độ 30-35 độ C, lây lan qua đất, nước, dụng cụ.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Chọn giống kháng bệnh, loại bỏ củ giống mang bệnh, luân canh cây trồng khác họ, vệ sinh đồng ruộng, thoát nước tốt.
  • Hóa học: Sử dụng thuốc Streptomyces lydicus WYEC 108 (Actinovate 1 SP), Streptomyces lydicus WYEC 108 1.3% + Fe 21.9% + Humic acid 47% (Actino – Iron 1.3 SP).

Cây khoai tây bị bệnh héo xanh vi khuẩn

3. Bệnh mốc sương (Phytophthora infestans)

• Triệu chứng: Vết bệnh màu nâu đen, có lớp trắng xốp ở mặt dưới lá. Thân cành thối mềm, củ lõm sâu, có màu nâu.
• Nguyên nhân: Nấm Phytophthora infestans.
• Điều kiện phát triển: Thời tiết ẩm ướt, nhiệt độ thấp.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Vệ sinh đồng ruộng, chọn củ giống sạch bệnh, trồng mật độ vừa phải, bón phân cân đối, thoát nước tốt.
  • Hóa học: Sử dụng thuốc Mancozeb+Metalaxyl (Rinhmyn 680WP), Difenoconazole (Score 250EC), Trichoderma viride (Biobus 1.00WP), Copper Hydroxide (Copperion 77WP), Copper Oxychloride+ Zineb (Zincopper 50WP), Zineb (Zineb Bul 80WP), Benomyl+ Zineb (Benzeb 70 WP), Fosetyl-aluminium (Aliette 800 WG).

4. Bệnh héo rũ

• Nguyên nhân: Có 3 loại héo rũ do nấm Fusarium oxysporum, Rhizoctonia solani và Sclerotium rolfsii gây ra.
• Triệu chứng:
  • Héo rũ chết vàng: Cây héo, chết vàng, gốc thối, củ thối, mầm chết.
  • Héo rũ lở cổ rễ: Rễ, thân, củ bị lở loét, cây con héo rũ.
  • Héo rũ trắng gốc: Gốc cây có màu nâu nhạt, có tản nấm trắng xốp.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Chọn giống sạch bệnh, luân canh cây trồng, thoát nước tốt.
  • Hóa học: Sử dụng thuốc Ningnanmycin (Niclosat 2SL), Trichoderma viride (Biobus 1.00 WP).

Các dạng bệnh héo rũ trên cây khoai tây

5. Bệnh ghẻ củ khoai tây (Actinomyces scabies)

• Triệu chứng: Củ khoai có đốm nâu, lõm xuống, sần sùi, khô như gỗ.
• Nguyên nhân: Nấm Actinomyces scabies.
• Điều kiện phát triển: Nhiệt độ 25-30 độ C, môi trường kiềm.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Không dùng củ bệnh làm giống, luân canh cây trồng, điều chỉnh pH đất.
  • Bảo quản: Ngâm củ trong dung dịch thuốc gốc đồng trước khi bảo quản.

6. Bệnh thối ướt củ khoai tây

• Triệu chứng: Củ thối, ướt, có mùi hôi, vỏ nâu sẫm, thịt củ thối nhũn.
• Nguyên nhân: Vi khuẩn Erwinia carotovora.
• Điều kiện phát triển: Nhiệt độ 30-35 độ C, ẩm độ cao.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Luân canh cây trồng, xử lý đất bằng sunfat đồng.
  • Bảo quản: Ngâm củ trong nước vôi hoặc dung dịch Boocdo 1% trước khi bảo quản.

Củ khoai tây bị bệnh thối ướt

7. Bệnh thối khô củ khoai tây (Fusarium spp)

• Triệu chứng: Củ có màu nâu hoặc xám, lõm xuống, thịt củ thối, xốp, màu xám tro.
• Nguyên nhân: Nấm Fusarium sp.
• Điều kiện phát triển: Thời tiết nóng ẩm.
• Phòng trừ:
  • Canh tác: Dùng củ giống sạch bệnh, luân canh cây trồng.
  • Thu hoạch: Thu hoạch và để riêng những cây bị bệnh.

Kết luận

Việc phòng trừ sâu bệnh hại khoai tây là một trong những việc làm quan trọng, quyết định đến năng suất và chất lượng cây trồng. Hy vọng những chia sẻ trên đây của “Nongnghiepvietnam.org” sẽ giúp bà con có thêm kinh nghiệm để bảo vệ vườn khoai tây của mình.

Hãy chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc khoai tây của bạn bằng cách để lại bình luận bên dưới. Và đừng quên ghé thăm “Nongnghiepvietnam.org” thường xuyên để cập nhật những kiến thức bổ ích về nông nghiệp bạn nhé!