“Vàng đỏ” – cái tên mỹ miều ấy chính là để miêu tả về nấm linh chi, một loại dược liệu quý giá, chứa đựng nguồn dưỡng chất dồi dào, mang đến muôn vàn lợi ích cho sức khỏe con người. Nắm bắt được giá trị to lớn ấy, ngày càng nhiều bà con nông dân tìm đến với nghề trồng nấm linh chi.
Thấu hiểu được mong muốn đó, Nongnghiepvietnam.org xin chia sẻ đến bà con kỹ thuật trồng và chăm sóc nấm linh chi hiệu quả, giúp bà con thu hoạch “vàng đỏ” ngay tại nhà!
Chọn Thời Vụ “Vàng” Cho Nấm Linh Chi
Theo kinh nghiệm của nhiều bậc lão nông, thời điểm lý tưởng nhất để bắt đầu hành trình trồng nấm linh chi là từ tháng Giêng đến tháng Mười âm lịch. Bởi lẽ, sau khoảng thời gian này, lượng mưa thường gia tăng, độ ẩm không khí tăng cao, tạo điều kiện cho nấm dễ bị nhiễm bệnh và phát triển không đều.
Ông Nguyễn Văn A – một chuyên gia nông nghiệp với hơn 20 năm kinh nghiệm trồng nấm chia sẻ: “Sau tháng 10 âm lịch, bà con nên tạm ngưng trồng nấm linh chi để tránh những rủi ro do thời tiết gây ra. Thay vào đó, bà con có thể tập trung chăm sóc vườn cây hoặc chuẩn bị cho vụ mùa mới.”
Chuẩn Bị “Nôi” Ấm Cho Nấm Linh Chi
1. Lựa chọn nguyên liệu
Nấm linh chi không kén “nôi”, có thể sinh trưởng trên nhiều loại nguyên liệu khác nhau. Trong đó, phổ biến và được ưa chuộng nhất là mùn cưa tươi, khô của các loại gỗ mềm, không chứa tinh dầu và độc tố.
Nấm linh chi được trồng phổ biến bằng mùn cưa tươi, khô của các loại gỗ mềm
Mùn cưa là loại nguyên liệu được sử dụng phổ biến để trồng nấm linh chi
Ngoài ra, bà con có thể linh hoạt sử dụng các nguyên liệu thay thế như:
- Thân gỗ
- Bã mía
- Các loại cây thuộc họ thân thảo
2. Chuẩn bị vật liệu
Bên cạnh nguyên liệu chính, bà con cần chuẩn bị thêm một số “vật dụng” cần thiết cho nấm linh chi như:
- Túi nilon chịu nhiệt
- Bông nút
- Cổ nút
3. Bổ sung dinh dưỡng
Để nấm linh chi phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao, bà con đừng quên bổ sung thêm các chất dinh dưỡng và vi khoáng chất tự nhiên như:
- Bột cám
- Bột ngô
- MgSO4
- Vôi
- CaCO4
4. Lưu ý quan trọng:
- Nên sử dụng nguồn nước sạch để tưới cho nấm.
- Phối trộn nguyên liệu trồng nấm linh chi một cách đồng đều để chuẩn bị cho khâu ủ mạt cưa.
- Quá trình ủ mạt cưa đóng vai trò quan trọng, giúp phân giải chất xơ, bay hơi các tinh dầu có trong mạt cưa, tạo điều kiện cho nguyên liệu thấm nước, đồng thời tiêu diệt mầm bệnh có hại.
“Kiến Tạo Tổ Ấm” Cho Nấm Linh Chi – Kỹ Thuật Đóng Bịch
Đóng bịch là công đoạn quan trọng, quyết định đến sự thành bại của cả vụ mùa.
Các bước thực hiện:
- Đóng bịch thật chặt tay để đảm bảo tơ nấm không bị đứt gãy, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ nhiễm bệnh từ môi trường bên ngoài.
- Trọng lượng mỗi bịch phôi nấm cần được cân đối, dao động từ 1.2kg đến 1.5kg.
- Sử dụng que soi nấm để tạo lỗ nhỏ trên bề mặt bịch, giúp quá trình cấy giống diễn ra thuận lợi, tránh làm tổn thương đến tơ nấm.
- Sử dụng túi nilon có kích thước 19-20cm để đóng mạt cưa. Sau đó, tiến hành làm cổ bịch bằng nút nhựa và nhét bông gòn vào miệng bịch để ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, nấm mốc.
- Cuối cùng, tiến hành hấp thanh trùng bịch phôi nấm.
Thanh Tẩy “Ngôi Nhà” Cho Nấm Linh Chi – Phương Pháp Hấp Thanh Trùng
Hấp thanh trùng là bước cực kỳ quan trọng, nhằm mục đích tiêu diệt triệt để các vi sinh vật có hại tồn tại trong nguyên liệu trồng nấm.
Kỹ thuật thực hiện:
- Sử dụng phương pháp hấp cách thủy ở nhiệt độ 100 độ C trong khoảng 12 tiếng để đảm bảo hiệu quả thanh trùng tốt nhất.
“Gieo Hạt” Mong Chờ – Kỹ Thuật Cấy Giống Nấm Linh Chi
Sau khi đã chuẩn bị “tổ ấm” chu đáo, đã đến lúc bà con tiến hành gieo trồng những mầm sống mới – cấy giống nấm linh chi.
Lưu ý quan trọng:
- Khử trùng phòng cấy giống, dụng cụ cấy giống và bịch phôi nấm.
- Phòng cấy giống cần được che chắn cẩn thận, tránh gió lùa trực tiếp nhưng vẫn đảm bảo sự thông thoáng.
- Cấy giống ngay sau khi bịch phôi nấm được hấp xong.
Các bước thực hiện:
- Chuẩn bị dụng cụ cấy giống: chai giống, que kẹp, đèn cồn, bàn cấy, cồn sát trùng.
- Cấy giống đúng độ tuổi, tránh trường hợp giống quá non hoặc quá già, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của nấm.
- Không nên hơ que cấy trên ngọn lửa quá lâu.
- Chai cấy giống luôn được đặt nằm ngang trong suốt quá trình cấy.
- Nên sử dụng tủ cấy để hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh từ không khí.
- Hạn chế nói chuyện, cười đùa trong quá trình cấy giống.
Hai phương pháp cấy giống phổ biến:
- Cấy giống linh chi trên que gỗ: Tạo lỗ trên bịch phôi giống với đường kính 1.8-2cm, sâu 15-17cm. Gắp từng que giống cấy vào túi nguyên liệu.
- Cấy giống linh chi trên hạt: Dùng que cấy rải đều giống lên bề mặt bịch nguyên liệu, tránh làm dập nát giống. Mỗi bịch meo giống có thể cấy được cho 40-50 bịch nguyên liệu.
“Ấp Ủ” Cho Mầm Sống – Giai Đoạn Nuôi Ủ Tơ Nấm
Yếu tố môi trường:
- Nhà ủ tơ cần được vệ sinh sạch sẽ, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Độ ẩm lý tưởng cho nấm phát triển là 70-80%, nhiệt độ duy trì ổn định trong khoảng 25-30 độ C.
- Không nên tưới nước trong thời gian ủ, hạn chế di chuyển bịch nấm.
Các bước thực hiện:
- Xử lý nhà ủ: Khử trùng và rải vôi bột xung quanh nhà ủ.
- Sắp xếp bịch phôi: Đặt bịch phôi trên kệ hoặc móc treo, cách nhau 2-3cm. Đối với nấm khô và phôi nấm, nên tách riêng khu vực ủ.
- Theo dõi và kiểm tra thường xuyên: Loại bỏ ngay những bịch nấm bị nhiễm bệnh để tránh lây lan.
- Quan sát quá trình lan tơ: Khi sợi nấm đã lan được 1/2 đến 1/3 bịch, tiến hành tháo bớt lớp bông ở cổ bịch để tạo không gian cho nấm phát triển.
- Tiếp tục ủ cho đến khi tơ nấm phủ kín bịch. Sau khoảng 2 ngày, tiến hành tưới nước, duy trì nhiệt độ ổn định ở mức 28 độ C và độ ẩm 90%.
Chăm Sóc “Đứa Con Tinh Thần” – Kỹ Thuật Chăm Sóc Nấm Linh Chi
Có hai phương pháp chăm sóc nấm linh chi phổ biến, bà con có thể tham khảo và lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với điều kiện và mô hình trồng của gia đình mình.
1. Phương pháp phủ đất
- Thời điểm: Khi sợi nấm đã lan rộng và phủ kín khoảng ¾ túi.
- Cách thực hiện: Gỡ bỏ nút bông, mở miệng túi, phủ lên trên bề mặt một lớp đất có độ dày khoảng 2-3cm.
- Chế độ tưới nước: Tưới phun sương để giữ ẩm cho lớp đất phủ. Tuyệt đối không tưới quá nhiều nước, tránh trường hợp nước thấm xuống nền cơ chất gây nhiễm bệnh cho nấm.
- Duy trì độ ẩm: Trong 7-10 ngày đầu, cần duy trì độ ẩm không khí trong nhà trồng nấm đạt 80-90% bằng cách tưới nước thường xuyên trên nền nhà. Khi quả thể nấm bắt đầu nhô lên trên mặt đất, tiếp tục duy trì độ ẩm cho đến khi thu hoạch.
- Thời gian thu hoạch: Sau khi phủ đất khoảng 65-70 ngày.
- Dấu hiệu nhận biết nấm đã đến lúc thu hoạch: Viền màu trắng trên mũ nấm không còn.
2. Phương pháp không phủ đất
- Thời điểm: Sau khi cấy giống khoảng 25-30 ngày, sợi nấm đã ăn kín ¾ túi.
- Cách thực hiện: Rạch 2 vết rạch sâu 0.2-0.5cm trên bề mặt túi nấm. Sau đó, đặt túi nấm lên giàn, cách nhau 2-3cm.
- Chế độ tưới nước: Trong 7 – 10 ngày đầu, tưới nước trên nền nhà để đảm bảo độ ẩm 80-90%. Khi quả thể nấm bắt đầu mọc, tưới phun sương nhẹ vào túi nấm mỗi ngày từ 1-3 lần.
- Dấu hiệu nhận biết nấm đã đến lúc thu hoạch: Viền trắng trên vành mũ quả thể không còn.
“Gặt Hái” Thành Quả – Thu Hoạch Và Bảo Quản Nấm Linh Chi
Thu hoạch:
- Thời điểm thu hoạch: Khoảng 10 ngày sau khi nấm bắt đầu sản sinh bào tử. Ngưng tưới nước khoảng 10 ngày trước khi thu hoạch.
- Cách thu hoạch: Dùng kéo cắt sát cuống nấm, sát với miệng bịch nấm.
- Lưu ý: Nên úp mặt trên của tai nấm xuống dưới khi xếp vào sọt, tránh làm dập nát nấm, ảnh hưởng đến chất lượng.
Bảo quản:
- Sấy khô: Sấy nấm linh chi ở nhiệt độ 40 – 45 độ C trong khoảng 6 – 8 giờ. Sau đó, tiếp tục sấy ở nhiệt độ 55 – 60 độ C trong khoảng 6 – 8 giờ tiếp theo để đảm bảo độ ẩm của nấm còn khoảng 10 – 12%.
- Bảo quản: Cho nấm vào túi nilon kín, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
Lời Kết
Trồng nấm linh chi là một mô hình kinh tế mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hy vọng rằng với những chia sẻ chi tiết về kỹ thuật trồng và chăm sóc nấm linh chi từ A-Z của Nongnghiepvietnam.org, bà con sẽ có thêm tự tin để bắt tay vào hành trình chinh phục “vàng đỏ”, mang đến nguồn thu nhập ổn định cho gia đình.
Hãy cùng gieo trồng và chia sẻ thành quả của bạn với chúng tôi bằng cách để lại bình luận bên dưới nhé! Đừng quên ghé thăm Nongnghiepvietnam.org thường xuyên để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về trồng trọt và chăn nuôi bạn nhé!
