Lạc (đậu phộng) là loại cây trồng quen thuộc với bà con nông dân Việt Nam. Không chỉ là món ăn dân dã, giàu dinh dưỡng, lạc còn mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều gia đình. Trồng lạc không khó, nhưng để đạt năng suất tối ưu, bà con cần nắm vững kỹ thuật trồng và chăm sóc cây lạc đúng cách.
Bài viết này, Nongnghiepvietnam.org sẽ chia sẻ đến bà con bí quyết trồng lạc cho năng suất cao, dựa trên kinh nghiệm thực tế và kiến thức chuyên môn của chúng tôi.
Nên Trồng Lạc Vào Thời Gian Nào?
Lạc là cây ngắn ngày, có thể trồng được nhiều vụ trong năm. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng và phát triển tốt nhất, bà con nên lựa chọn thời vụ gieo trồng phù hợp với điều kiện khí hậu từng vùng miền.
Đất Cù Lao Ven Sông
- Vụ Đông Xuân: Gieo từ 15/11 đến 15/12 dương lịch, trước khi nước lũ rút.
- Vụ Hè Thu: Gieo vào tháng 4 – 5 dương lịch để thu hoạch trước mùa lũ.
Đất Núi
- Vụ Đông Xuân: Gieo vào tháng 11 – 12 dương lịch, tận dụng nguồn nước dồi dào sau mùa mưa.
- Vụ Hè Thu: Gieo đầu mùa mưa, là vụ sản xuất chính ở vùng đất núi.
- Vụ Thu Đông: Gieo ở vùng núi cao, thoát nước tốt. Vụ này năng suất thấp hơn, chủ yếu lấy giống cho vụ Đông Xuân.
Trung Du Bắc Bộ và Duyên Hải Miền Trung
- Vụ Xuân:
- Trung du và đồng bằng Bắc Bộ: Gieo từ tháng 2 đến hết 10/3.
- Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh: Gieo cuối tháng 1 đến hết tháng 2.
- Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế: Gieo vào tháng 1.
- Vụ Hè Thu:
- Trung du và đồng bằng Bắc Bộ: Gieo vào tháng 7 và tháng 8.
- Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh: Gieo vào tháng 6.
- Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế: Gieo vào tháng 5-6.
- Vụ Thu Đông:
- Trung du và đồng bằng Bắc Bộ: Gieo cuối tháng 8 – 9.
- Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh: Gieo từ 15/8 – 15/9.
- Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế: Gieo từ 15/7 – 15/8.
Nên Trồng Lạc Ở Loại Đất Nào?
Lạc ưa đất tơi xốp, thoát nước tốt, độ pH từ 5.5 – 6.5 và độ ẩm khoảng 75%. Do đó, khâu làm đất đóng vai trò rất quan trọng, quyết định đến sự sinh trưởng và năng suất của cây.
Kỹ Thuật Làm Đất
- Cày bừa kỹ: Đất cần được cày bừa kỹ, loại bỏ cỏ dại, tạo độ tơi xốp cho đất.
- Sử dụng máy móc: Bà con nên sử dụng máy cày để cày sâu 25-30cm, giúp đất tơi xốp, đồng thời làm cỏ nhanh chóng và hiệu quả. Đối với diện tích lớn, máy cày Nhật Kubota là một lựa chọn lý tưởng.
Cày bừa đất trồng lạc
Ảnh: Cày bừa đất trồng lạc
Lựa Chọn Giống Lạc
Tiêu Chuẩn Chọn Giống
Chọn giống là khâu quan trọng hàng đầu, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng lạc. Bà con nên chọn hạt giống theo những tiêu chuẩn sau:
- Hạt đều, to, mẩy, vỏ sáng, không trầy xước.
- Hạt không quá già hoặc quá non.
- Hạt sạch bệnh, không lẫn tạp chất, tỉ lệ nảy mầm cao (trên 90%).
- Không bóc vỏ trước khi gieo.
Một Số Giống Lạc Phổ Biến
Hiện nay, có rất nhiều giống lạc cho năng suất cao, phù hợp với điều kiện từng vùng miền như: VD, VD2, L14, L18, ML25,…
Lạc giống
Ảnh: Lạc giống
Xử Lý Giống Trước Khi Gieo
- Gieo trên đất ẩm: Ngâm lạc trong nước 10-12 tiếng. Vụ Xuân trời rét nên ngâm bằng nước ấm 40-45 độ C (tỉ lệ 2 sôi : 3 lạnh) trong 12 tiếng. Sau đó ủ trong rơm cho nảy mầm rồi đem gieo.
- Gieo trên đất khô: Vẩy nước cho hạt ẩm đều rồi gieo trực tiếp.
Lưu ý: Lấp hạt sâu 3-5cm, không để mầm nhú dài.
Mật Độ Gieo Hạt
Gieo hạt với mật độ vừa phải, không quá dày hoặc quá thưa. Khoảng cách gieo trồng hợp lý là:
- Hàng cách hàng 30cm.
- Cây cách cây 10cm.
- Mỗi lỗ gieo 1 hạt.
Mật độ gieo trồng lý tưởng là 33 cây/m2.
Lên Luống Trồng Lạc
Bà con có thể áp dụng một trong hai cách lên luống sau:
- Luống rộng 1.2m: Rãnh luống rộng 0.3m, cao 15-20cm. Mỗi luống rạch 4 hàng cách nhau 30cm, hai hàng ngoài cách mép luống 15cm.
- Luống rộng 0.6m: Rãnh luống rộng 0.3m, cao 15-20cm. Mỗi luống rạch 2 hàng cách nhau 30cm, hai hàng ngoài cách mép luống 15cm.
Các Bước Trồng Lạc Đúng Kỹ Thuật
Cách Trồng Lạc Vụ Hè Thu, Vụ Thu Đông
- Lên luống, rạch hàng sâu 8-10cm.
- Bón lót phân chuồng và phân vô cơ vào rãnh, lấp đất lại, chừa lại độ sâu 3-4cm.
- Phun thuốc diệt cỏ trên mặt luống.
- Dùng cuốc gạt nhẹ đất hai bên mép luống về phía rãnh.
- Phủ nilon lên mặt luống, vét đất ở rãnh phủ lên mép nilon để cố định.
- Đục lỗ gieo hạt, khoảng cách lỗ 20-25cm, hàng cách hàng 25-30cm.
- Gieo hạt vào lỗ.
Cách Trồng Lạc Vụ Xuân
Vụ Xuân có một số điểm khác biệt so với vụ Hè Thu và Thu Đông như sau:
- Lên luống, rạch hàng sâu 8-10cm.
- Bón lót phân chuồng và phân vô cơ vào rãnh, lấp đất lại, chừa lại độ sâu 3-4cm.
- Gieo hạt, khoảng cách lỗ 20-25cm, hàng cách hàng 25-30cm.
- Phun thuốc diệt cỏ trên mặt luống.
- Dùng cuốc gạt nhẹ đất hai bên mép luống về phía rãnh.
- Phủ nilon lên mặt luống, vét đất ở rãnh phủ lên mép nilon để cố định.
- Khi mầm nhú khỏi mặt đất, cắt bỏ nilon để cây trồi lên.
Bí Quyết Chăm Sóc Cây Lạc Đơn Giản
Trồng Dặm
Sau khi gieo 3-5 ngày, bà con kiểm tra ruộng, trồng dặm lại những chỗ hạt giống không nảy mầm. Đồng thời, tỉa bỏ cây ở những nơi quá dày, đảm bảo mật độ cây trồng hợp lý.
Làm Cỏ
- Sau gieo 1-3 ngày: Phun thuốc diệt cỏ chuyên dụng.
- Khi cây có 3-6 lá: Làm cỏ lần 2, có thể dùng thuốc diệt cỏ.
- Giai đoạn sau: Làm cỏ bằng phương pháp thủ công khi cần thiết.
Vun Gốc, Xới Xáo
- Khi hạt nảy mầm: Dùng tay bới nhẹ gốc, giúp lá mầm dễ dàng mọc lên khỏi mặt đất.
- Sau khi gieo 13 ngày: Xới xáo đất, kết hợp bón phân cho cây.
- Khi cây ra hoa: Vun gốc cho cây, giúp cây đậu quả tốt hơn.
Vun gốc cho lạc
Ảnh: Vun gốc cho lạc
Tưới Nước
Duy trì độ ẩm đất khoảng 75%. Nếu trời nắng hạn, cần tưới nước cho cây, đặc biệt là giai đoạn cây ra hoa. Có thể tưới phun hoặc tưới rãnh tùy điều kiện.
Bón Phân
- Bón lót: Bón phân hữu cơ trước khi gieo trồng, kết hợp làm cỏ, xới xáo và phơi ải đất 15 ngày trước khi gieo.
- Bón thúc: Bón 2 lần:
- Lần 1: Sau khi gieo 10-15 ngày.
- Lần 2: Sau khi gieo 25-30 ngày.
Sử dụng phân NPK, liều lượng 20-30kg/1.000m2/lần bón.
Phòng Trừ Sâu Bệnh Trên Cây Lạc
Sâu Hại
- Sâu xám: Cắn lá, cắn ngang thân cây con.
- Biện pháp: Bắt bằng tay hoặc phun thuốc: Match 50ND, Sherpa 25EC,…
- Sâu khoang: Cắn phá lá.
- Biện pháp: Vệ sinh đồng ruộng, dùng bả chua ngọt, bắt bằng tay, phun thuốc: Ofatox 40EC, Fastac,…
- Rệp: Chích hút nhựa cây.
- Biện pháp: Vệ sinh đồng ruộng, bón phân cân đối, dùng thiên địch, phun thuốc: Ofatox 50EC, Trebon 10EC,…
- Sâu cuốn lá: Cuốn lá, ăn phá hoại lá.
- Biện pháp: Bắt bằng tay, phun thuốc: Match 50ND, Sherpa 25EC,…
Sâu bệnh hại lạc
Ảnh: Sâu bệnh hại lạc
Bệnh Hại
- Bệnh héo xanh vi khuẩn: Cây héo, chết nhưng lá vẫn còn xanh.
- Biện pháp: Vệ sinh đồng ruộng, nhổ bỏ cây bệnh, luân canh cây trồng, dùng giống kháng bệnh, bón vôi bột.
- Bệnh lở cổ rễ: Cổ rễ, rễ, gốc thân bị thâm đen, cây héo dần và chết.
- Biện pháp: Xử lý đất bằng vôi bột, luân canh cây trồng, phun thuốc: Rovral 50WP, Ridomil,…
Thu Hoạch và Bảo Quản Lạc
Thu Hoạch
Khi thấy lá chuyển màu, nhổ thử vài bụi, nếu 2/3 số củ đã già thì thu hoạch. Nếu muốn bán lạc tươi, thu hoạch trước 10-15 ngày.
Thu hoạch lạc
Ảnh: Thu hoạch lạc
Bảo Quản
- Bảo quản lạc thương phẩm: Phơi khô, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
- Bảo quản lạc giống: Chọn củ to, đều, già, lắc kêu, dễ tách vỏ lụa. Phơi thật khô (độ ẩm 10-12%), bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát. Định kỳ 3 tháng phơi lại một lần.
Phơi khô lạc sau thu hoạch
Ảnh: Phơi khô lạc sau thu hoạch
Lời Kết
Trên đây là những chia sẻ chi tiết về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây lạc cho năng suất cao. Hy vọng bài viết này hữu ích với bà con nông dân.
Hãy cùng chia sẻ kinh nghiệm trồng lạc của bạn với Nongnghiepvietnam.org bằng cách để lại bình luận bên dưới nhé!
Và đừng quên ghé thăm website của chúng tôi thường xuyên để cập nhật những thông tin bổ ích về nông nghiệp!